به گزارش تحریریه، در بودجه سال 1400 کل کشور مقرر شده است پرداخت دلار 4200 تومانی پس از 6 ماه نخست سال متوقف شود، اما پس از گذشت 6 ماه دولت و مجلس به دنبال ارائه طرح و لایحه جدید هستند و دولت سیزدهم برخلاف وعده های انتخاباتی خود با این رانت صدها هزار میلیارد تومانی کنار آمده! و سیاست امروز و فردا کردن را در پیش گرفته است. 

در پاسخ به نظر موافقان ارز ترجیحی درباره اثر مثبت آن بر کنترل تورم کالاهای مشمول که در بین آنها مقام های دولت رئیسی دیده نمی شوند و این گروه ترجیح می دهند در سکوت خبری این رانت سنگین را ادامه دهند، دکتر حسین صمصامی، نکاتی را بیان کرد که باید بررسی و مستند شود. 

️صمصامی گفت:

• ارقام موجود حکایت از آن دارد که هر زمان دولت ارزهای ۴۲۰۰ تومانی و کالاهایی که مشمول ارز ۴۲۰۰ می‌شوند را از شمول این ارز خارج کرده، به شدت قیمت این کالاها افزایش پیدا کرده است.
• به عنوان مثال زمانی که ارز ۴۲۰۰ تومانی برنج خارجی حذف شده، قیمت آن از ۸ هزار تومان به نرخ ۳۰ هزار تومانی فعلی رسیده است. در سایر کالاها نیز به علت حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی تخصیصی به این کالاها، شاهد افزایش چند برابری قیمت آن‌ها بوده ایم.
• کسانی که به دنبال حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی هستند و از رانت صحبت می‌کنند که در راس آن‌ها نیز رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس است، دقیقا به دنبال چه چیزی هستند؟ این افراد یا به این مباحث و مسائل جاهل بوده و یا دارای منفعت هستند.

در پاسخ به استاد محترم دانشگاه شهید بهشتی و سرپرست اسبق وزارت اقتصاد نکات زیر ارائه می شود:

• قیمت مرغ در سال 1396 تقریبا 6000 تومان بود و در 4 سال اخیر که ارز ترجیحی تعریف شده قیمت آن 6.5 برابر شده که در برخی مواقع تا 8 برابر نیز گرانتر شده است. و البته یافتن مرغ کامل بسیار دشوار است و فروشنده ها معمولا مرغ قطعه می فروشند که بیش از 50 هزار تومان قیمت می خورد. 
• قیمت شکر پیش از تعریف ارز ترجیحی 2900 تومان بوده است و هم اکنون 18 هزار تومان است. یعنی در دوره ای که برای واردات شکر ارز ترجیحی اختصاص داده می شد و سپس که حذف شد، قیمت شکر کار خود را کرده و به اندازه قیمت دلار(در سال 1396 حدود 3500 تومان) بالا رفته و 6 برابر شده است. قیمت روغن خوراکی از 5 هزار تومان در سال 96 به بیش از 25 هزار تومان در مهر سال 1400 رسیده است. یعنی تقریبا 400 درصد افزایش قیمت؛ درحالیکه مشمول دریافت ارز ترجیحی است! قیمت شیر از 2700 تومان در سال 1396 به 15 هزار تومان در مهر سال 1400 رسیده است درحالیکه مشمول دریافت نهاده دامی وارداتی با دلار 4200 تومانی است، اما بیش از 5 برابر شده است. قیمت برنج محسن(هندی) از 5200 تومان در سال 96 به 30 هزار تومان در ماه جاری رسیده است یعنی افزایش به اندازه افزایش قیمت دلار. 
• در مورد گزاره سوم، کسانی که طرفدار دلار 4200 تومانی هستند باید پاسخ دهند دقیقا به دنبال چه چیزی هستند، زیرا از یک تفاوت قیمتی و رانت دفاع می کنند، نه کسانیکه چیزی دریافت نکرده و به طور بالقوه هم نمی توانند در نظام ارزی تک نرخی دریافت کنند. ضمن اینکه جاهل نامیدن منتقدان خلاف اخلاق علمی است و هنوز جامعه علمی کشور نرخگذاری 470 تومانی ایشان را برای دلار آمریکا در سال 1390 فراموش نکرده است. 

مثال هایی از این دست فراوان است و از قطعات خودرویی تا مرغ و لبنیات و ... می توان مثال هایی ذکر کرد. یعنی مرغ که همچنان دلار 4200 تومانی می گیرد، برنج که زمانی می گرفته و دیگر نمی گیرد، روغن و شیر که همچنان می گیرند و ... همگی از نرخ دلار وارداتی تبعیت می کنند و پرداخت ارز ترجیحی اثر قیمتی مثبت معنی داری نداشته است. در چنین شرایطی بهتر ایشان پاسخ دهند که چرا باید به پرداخت دلار ترجیحی ادامه دهیم؟ این سوالی است که می بایست با عدد و رقم برای مقایسه دو دوره زمانی پیش از تعریف ارز ترجیحی و هم اکنون؛ پاسخ داده شود. 

پایان/